ÇEVRE UYGULAMALARI
İyon değişimi özelliği, çevre dostu yapısı ve düşük maliyeti ile zeolit (klinoptilolit); endüstriyel-kentsel atıksularının ve çöp depolama sahalarındaki sızıntı sularının arıtılmasında, katı atık ve çamurların susuzlaştırılmasında, içme sularının kalitesinin arttırılmasında ve çok çeşitli çevre projelerinde her geçen gün daha fazla kullanılmaktadır.
Endüstriyel Atıksularının Temizlenmesi
Akademik çalışmalarda ve saha uygulamalarında, zeolitlerin katyon değiştirme kapasiteleri ve metal iyonlarına karşı seçicilikleri incelenmiş ve doğal zeolit minerali olan klinoptilolitlerin Pb, Cu, Cd, Zn, Co, Cr, Mn, Fe gibi ağır metal iyonlarının gideriminde endüstriyel boyutta kullanılabileceği ispatlanmıştır.
İyon Değişimi ile Amonyak Giderimi
Günümüz belediyeleri, atıksulardan amonyağın giderimi için yüksek pH'da amonyağın hava ile sıyırılması, denitrifikasyon, biyolojik nitrifikasyon ve kırılma noktası klorlaması gibi yöntemler uygulamaktadır. Yeterli ve standartlara uygun çıkış kalitesi vermemesine rağmen, bu biyolojik yöntemlerin maliyeti fazladır. Amonyum iyonuna karşı yüksek seçiciliğe sahip zeolit (klinoptilolit), fizikokimyasal bir süreç olan iyon değişimi ile atık sularındaki amonyağı emer. Zeolit ile yapılan uygulamalarda, düşük bir maliyet ile belediye atık sularındaki amonyak seviyelerinde ciddi düşüşler elde edilmiştir.
Çöp Depolama Sahalarındaki Sızıntı Suyu Arıtımı
Katı atıkların arazide depolanması, diğer bertaraf yöntemlerinden daha pratik ve ekonomiktir. Ancak bu alanlarda oluşan sızıntı suları önemli çevresel sorunlar yaratmaktadır. Sızıntı suları yüksek miktarda KOİ , BOİ ve amonyak içermektedir. Yurtiçi ve yurtdışında yapılan birçok akademik araştırmada, zeolitin (klinoptilolit), yüksek yüzey alanı ve iyon değişim kapasitesi sayesinde KOİ , BOİ ve amonyak değerlerinde ciddi düşüşler elde ettiği görülmüştür.
Organik Kentsel Katı Atıkların Kompostlaştırılması
Organik kentsel katı atıkların kompostlaştırılması üzerine yapılan çalışmalarda, doğal zeolitin (klinoptilolit) ortamdaki fazla azotu tuttuğu, nemi dengelediği ve amonyak konsantrasyonunu önemli ölçüde azalttığı gözlenmiştir. Elde edilen sonuçlar incelendiğinde, işlem başında organik katı atıklara %5 zeolit ilave edilmesinin, işlem sonunda yaklaşık %75 oranında amonyak azotu giderimi sağladığı görülmüştür.
Zeolit Kullanılan Endüstri Atıksularına Örnekler
• Organize Sanayi Bölgeleri Arıtma Tesisleri
Örn: Ağır Metal ve Amonyak Giderimi, Çamur Susuzlaştırma, KOİ ve BOİ Değerlerinin Düşürülmesi
• Elektrokaplama Atıksuları
Örn: Krom, Cu ve Fe Giderimi
• Deri Sanayi Atıksuları
Örn: Krom ve Ağır Metallerin Giderimi
• Maden İşleme Atıksuları
Örn: Cu, Fe ve Ağır Metallerin Giderimi
• Tekstil Endüstrisi Atıksuları
Örn: Boya Maddelerinin Giderimi
• Katı Atık Sızıntı Suyu Arıtımı
Örn: Amonyak Giderimi
• Akü Endüstrisi Atıksuları
Örn: Pb Giderimi ve Ağır Metallerin Giderimi
• Boya Endüstrisi Atıksuları
• Cam Endüstrisi Atıksuları
Zeolit Kullanımının Faydaları
• Çıkış suyunun kalitesini arttırır. Doğaya olan zararını minumuma indirir.
• Arıtma çamurunda stabilizasyonu sağlar. Yeniden kullanımına olanak verir.
• İçindeki suyun emilmesi ile çamurun taşınması kolaylaşır. Taşıma mali yetleri düşer.
• Çamur susuzlaştırmada kullanılan polielektrolit ihtiyacını azaltır.
• Nutrient giderimi için kimyasal madde ihtiyacını azaltır.
• Kimyasal madde maliyetleri düşer.
• Sistem kapasitesindeki artış ile yatırım ve işletme maliyetleri düşer.